Trang sức đính đá, dù là nhẫn đính hôn thiêng liêng, bộ trang sức cưới kỷ niệm hay những món phụ kiện đeo hàng ngày, đều có thể bị mờ đi theo thời gian. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc tiếp xúc với môi trường, bụi bẩn, dầu nhờn từ da và cặn mỹ phẩm, làm viên đá mất đi vẻ đẹp lấp lánh vốn có. Việc làm sạch không đúng cách còn tiềm ẩn nguy cơ gây hư hại vĩnh viễn như trầy xước, mất độ bóng, thậm chí nứt vỡ đá.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những phương pháp làm sáng đá trang sức an toàn và hiệu quả ngay tại nhà bằng các vật liệu làm sạch dễ tìm, giúp bạn nhận biết và tránh các sai lầm phổ biến. Đồng thời, bạn cũng sẽ hiểu rõ hơn khi nào nên tìm đến dịch vụ chuyên nghiệp để đảm bảo giá trị trang sức và vẻ đẹp của chúng được duy trì lâu dài. Những phương pháp này còn giúp bạn tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể. Hãy cùng Kim Ngọc Thủy xem đó là những cách nào nhé!

Nguyên tắc cơ bản trước khi làm sạch trang sức

Tại sao đá trên trang sức bị mờ đi?

Viên đá lấp lánh trên món trang sức yêu thích của bạn dần trở nên xỉn màu không phải là điều hiếm gặp. “Thủ phạm” chính làm giảm độ lấp lánh của đá chính là sự tích tụ của các yếu tố từ môi trường và quá trình sử dụng hàng ngày. Bụi bẩn li ti trong không khí, dầu nhờn tự nhiên từ da người là những tác nhân phổ biến nhất.

Bên cạnh đó, cặn từ các sản phẩm mỹ phẩm như kem dưỡng da, nước hoa, keo xịt tóc và cả cặn xà phòng từ việc rửa tay cũng dần dần tạo thành một lớp màng mờ trên bề mặt đá, ngăn cản ánh sáng khúc xạ và phản xạ. Thói quen đeo trang sức thường xuyên, đặc biệt là những món tiếp xúc trực tiếp với da mà không thực hiện vệ sinh trang sức định kỳ sẽ đẩy nhanh quá trình này, khiến viên đá mất đi vẻ rực rỡ ban đầu.

Cận cảnh một chiếc nhẫn đính đá bị xỉn màu, bám bẩn — Bụi bẩn và dầu nhờn là nguyên nhân chính khiến đá trang sức bị xỉn màu.

Nguyên tắc vàng: An toàn là trên hết!

Trước khi bắt tay vào việc làm sạch, yếu tố an toàn cho món trang sức cần được ưu tiên hàng đầu.

Nhận biết loại đá: Mỗi loại đá quý có đặc tính và độ bền khác nhau. Nếu có thể, hãy tìm hiểu về độ cứng Mohs (thang đo độ cứng của khoáng vật) của viên đá. Ví dụ, kim cương có độ cứng cao nhất (10/10), rất bền và khó trầy xước, trong khi ngọc trai lại khá mềm (2.5-4.5/10) và dễ bị tổn thương bởi hóa chất hay va đập.
Kiểm tra tình trạng trang sức: Quan sát kỹ ổ chấu (bộ phận giữ viên đá) xem có dấu hiệu lỏng lẻo hay hư hại không. Việc làm sạch có thể vô tình làm rơi đá nếu ổ chấu không còn chắc chắn. Đồng thời, kiểm tra tổng thể vỏ trang sức xem có vết nứt hay biến dạng nào không.
Thử nghiệm trước: Luôn thử phương pháp làm sạch dự định áp dụng trên một góc nhỏ, khuất của món trang sức trước khi thực hiện trên toàn bộ. Điều này giúp đảm bảo dung dịch hoặc cách thức làm sạch không gây ra phản ứng tiêu cực nào.
Tránh hóa chất mạnh: Tuyệt đối không sử dụng các hóa chất mạnh như thuốc tẩy, amoniac đậm đặc hay các dung môi công nghiệp. Chúng không chỉ gây hại cho nhiều loại đá mà còn có thể ăn mòn, làm đổi màu phần vỏ trang sức làm từ vàng, bạc, hay bạch kim.

Hướng dẫn làm sạch các loại trang sức tại nhà

Phương pháp chung cho đá cứng (Kim cương, CZ, Sapphire, Ruby…)

Đối với các loại đá cứng và bền như kim cương, đá CZ, Sapphire, Ruby, bạn hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp làm sạch tại nhà đơn giản sau đây để phục hồi độ sáng bóng:
Chuẩn bị vật liệu làm sạch:

Nước ấm: không quá nóng, chỉ đủ ấm tay.
Nước rửa chén dịu nhẹ: Chọn loại không màu, không mùi, không chứa chất tẩy mạnh, phốt phát hay các chất phụ gia có khả năng ăn mòn.
2 chiếc tô sạch.
Bàn chải đánh răng lông siêu mềm: Nên dành riêng một chiếc cho việc vệ sinh trang sức, tránh dùng bàn chải cũ đã cứng lông.
Khăn mềm không xơ: Loại vải cotton mềm hoặc vải chuyên dụng lau kính/trang sức là lựa chọn tốt.

Quy trình thực hiện:

Pha dung dịch làm sạch: Nhỏ vài giọt nước rửa chén dịu nhẹ vào một tô nước ấm. Khuấy nhẹ để tạo dung dịch hòa tan.
Ngâm trang sức: Đặt món trang sức vào tô dung dịch, ngâm khoảng 15-30 phút. Thời gian này đủ để dung dịch làm mềm các lớp bụi bẩn tích tụ.
Chà rửa nhẹ nhàng: Lấy trang sức ra, dùng bàn chải mềm đã nhúng vào dung dịch, chải nhẹ nhàng lên bề mặt đá, đặc biệt chú ý các mặt cắt, kẽ đá và khu vực xung quanh ổ chấu – nơi bụi bẩn thường bám chặt. Tránh dùng lực quá mạnh.
Rửa sạch lại: Nhúng trang sức vào tô nước ấm sạch còn lại hoặc xả nhẹ nhàng dưới vòi nước chảy yếu để loại bỏ hoàn toàn xà phòng và cặn bẩn. Lưu ý nên đặt một cái rây nhỏ dưới vòi nước để phòng trường hợp đá bị rơi ra.
Lau khô hoàn toàn: Dùng khăn mềm sạch, nhẹ nhàng thấm khô món trang sức. Đảm bảo mọi ngóc ngách đều khô ráo, tránh để nước đọng lại có thể gây ố hoặc xỉn màu kim loại.

Người dùng sử dụng bàn chải mềm để làm sạch nhẫn đính đá một cách nhẹ nhàng — Dùng bàn chải mềm làm sạch nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn ở các kẽ đá.

Chăm sóc đặc biệt cho các loại đá nhạy cảm & đá hữu cơ

Không phải loại đá nào cũng có thể áp dụng phương pháp làm sạch bằng nước rửa chén. Các loại đá mềm, xốp hoặc có nguồn gốc hữu cơ đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt:

Ngọc trai, san hô, hổ phách: Đây là các loại đá hữu cơ, cấu tạo chủ yếu từ canxi cacbonat hoặc nhựa cây hóa thạch. Chúng rất mềm và cực kỳ nhạy cảm với hóa chất, nhiệt độ và axit. Cách tốt nhất để làm sạch là dùng một miếng khăn ẩm, mềm lau nhẹ nhàng bề mặt sau mỗi lần đeo để loại bỏ mồ hôi và bụi bẩn. Tuyệt đối không ngâm nước hay dùng bất kỳ loại hóa chất nào.
Đá Opal, ngọc lam, đá mặt trăng: Những loại đá này thường có cấu trúc đá xốp, dễ hấp thụ nước và hóa chất, dẫn đến đổi màu hoặc hư hại cấu trúc. Chỉ nên rửa rất nhanh dưới vòi nước mát, sau đó lau khô ngay lập tức bằng khăn mềm. Không được ngâm và tránh hoàn toàn xà phòng hay hóa chất.
Emerald: Loại đá này thường có các khe nứt tự nhiên và thường được xử lý bằng cách thẩm thấu dầu để cải thiện độ trong và màu sắc. Việc ngâm nước lâu, sử dụng xà phòng, hóa chất, máy rung siêu âm hoặc hơi nước nóng có thể loại bỏ lớp dầu này, làm lộ các khuyết điểm và ảnh hưởng đến vẻ đẹp của đá. Chỉ nên rửa nhanh bằng nước mát và lau khô nhẹ nhàng bằng khăn mềm.

Chiếc nhẫn đính đá mặt trăng (moonstone) với ánh xanh đặc trưng — Các loại đá nhạy cảm như Moonstone cần được lau nhẹ nhàng bằng khăn ẩm mềm.

Đừng bỏ quên phần vỏ trang sức

Khi làm sạch đá, đừng quên phần vỏ trang sức, bao gồm cả ổ chấu và phần thân kim loại.

Phương pháp dùng nước rửa chén dịu nhẹ và nước ấm: thường an toàn cho vàng (cả vàng vàng, vàng trắng, vàng hồng) và bạch kim.
Đối với trang sức bạc 925 bị xỉn màu: bạn có thể sử dụng vải lau bạc chuyên dụng hoặc các dung dịch làm sạch bạc thương mại. Tuy nhiên, cần hết sức cẩn thận không để dung dịch này tiếp xúc quá lâu với viên đá, đặc biệt là các loại đá nhạy cảm đã nêu ở trên. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất dung dịch.
Bước lau khô kỹ lưỡng phần kim loại sau khi rửa: là rất quan trọng. Nước còn đọng lại có thể gây ra các vết ố hoặc thúc đẩy quá trình oxy hóa, đặc biệt là với bạc.

Tham khảo các sản phẩm trang sức cưới bán chạy nhất:XEM THÊM SẢN PHẨM

Bộ trang sức cưới Hoa đúc máy

Liên hệ

Bộ trang sức cưới 5 chỉ

Liên hệ

Bộ trang sức cưới 6.5 chỉ

Liên hệ

XEM THÊM SẢN PHẨM

Những sai lầm cần tránh & khi nào cần chuyên gia

Cảnh báo: Những nguyên liệu “tin đồn” có thể gây hại

Trên mạng thường lan truyền nhiều mẹo làm sạch trang sức bằng các nguyên liệu sẵn có trong nhà bếp. Tuy nhiên, không phải phương pháp nào cũng an toàn và có thể gây hư hại nghiêm trọng:

Kem đánh răng: Thành phần thường chứa các hạt mài mòn nhỏ giúp làm sạch răng, nhưng lại dễ gây trầy xước bề mặt đá mềm và kim loại quý như vàng, bạc, làm mất độ bóng tự nhiên.
Giấm/chanh: Tính axit có thể ăn mòn kim loại, đặc biệt là bạc và các hợp kim vàng thấp tuổi (vàng có hàm lượng vàng nguyên chất thấp). Axit cũng gây hại nghiêm trọng cho các đá nhạy cảm với axit như ngọc trai, san hô, turquoise, malachite.
Nước sôi/nhiệt độ cao: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột là “kẻ thù” của nhiều loại đá, đặc biệt là những viên đá đã qua xử lý nhiệt, xử lý lấp đầy khe nứt hoặc có chứa nhiều bao thể (tạp chất tự nhiên bên trong đá) như Emerald, đá Opal. Nhiệt độ cao có thể gây nứt vỡ từ bên trong hoặc làm hỏng các xử lý trước đó.

Khi nào cần mang trang sức đến tiệm kim hoàn?

Mặc dù nhiều trường hợp có thể xử lý tại nhà, có những tình huống bạn nên tìm đến dịch vụ chuyên nghiệp của các thợ kim hoàn hoặc cửa hàng trang sức uy tín:

Khi các vết bẩn, ố vàng cứng đầu không thể loại bỏ bằng phương pháp làm sạch tại nhà thông thường.
Khi viên đá bị trầy xước nặng, sứt mẻ hoặc có dấu hiệu nứt vỡ.
Khi trang sức bị biến dạng, gãy, hỏng cấu trúc, lỏng đá nghiêm trọng hoặc gãy chấu giữ đá.
Khi bạn muốn đánh bóng trang sức, làm mới toàn diện để phục hồi vẻ đẹp như lúc ban đầu.
Đối với những món trang sức có giá trị rất cao, sử dụng đá quý đặc biệt hoặc đơn giản là khi bạn không chắc chắn về loại đá và cách xử lý an toàn nhất.

Lưu ý quan trọng: Không nên tự ý sử dụng máy làm sạch trang sức bằng sóng siêu âm tại nhà trừ khi bạn thực sự hiểu rõ về cơ chế hoạt động của máy và đặc tính của viên đá. Sóng siêu âm tạo ra rung động mạnh, có thể làm lỏng đá trong ổ chấu hoặc gây tổn hại, thậm chí làm vỡ các loại đá nhạy cảm, đá có bao thể hoặc đá đã qua xử lý. Việc này nên để các chuyên gia có kinh nghiệm thực hiện.

Mẹo bảo quản để trang sức luôn sáng đẹp

Thói quen sử dụng và cất giữ hàng ngày

Bên cạnh việc làm sạch định kỳ, áp dụng những mẹo vặt gia đình sau sẽ giúp trang sức của bạn duy trì độ sáng lâu hơn:

Quy tắc “đeo sau cùng, tháo đầu tiên”: Hãy đeo trang sức sau khi bạn đã hoàn tất các bước trang điểm, xịt nước hoa, keo xịt tóc. Và tháo chúng ra đầu tiên trước khi tẩy trang hoặc thay quần áo. Điều này giúp hạn chế tối đa việc trang sức tiếp xúc trực tiếp với mỹ phẩm và hóa chất.
Tháo trang sức khi cần thiết: Nên tháo trang sức ra khi làm việc nhà, khi vận động mạnh, khi đi bơi và khi tắm gội.
Bảo quản trang sức đúng cách: Khi không sử dụng, hãy cất giữ trang sức trong hộp riêng có lót vải mềm hoặc túi zip nhỏ. Việc này giúp tránh va chạm giữa các món trang sức gây trầy xước và hạn chế tiếp xúc với không khí làm chậm quá trình oxy hóa.
Kiểm tra định kỳ: Thỉnh thoảng hãy kiểm tra các ổ chấu xem có bị lỏng hay cong vênh không. Phát hiện sớm giúp bạn tránh được nguy cơ làm rơi mất viên đá quý giá.

Nên tháo trang sức ra khi làm việc nhà, khi vận động mạnh, khi đi bơi và khi tắm gội.

Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Bao lâu nên làm sạch trang sức một lần?

Tần suất làm sạch phụ thuộc vào mức độ thường xuyên bạn đeo trang sức và môi trường tiếp xúc. Đối với trang sức đeo hàng ngày như nhẫn đính hôn, bạn nên lau nhẹ bằng khăn mềm sau mỗi lần đeo và làm sạch sâu hơn bằng dung dịch nước rửa chén dịu nhẹ khoảng 1-2 lần mỗi tháng. Với trang sức ít đeo hơn, hãy làm sạch khi bạn nhận thấy có dấu hiệu mờ bẩn hoặc trước những dịp quan trọng muốn trang sức trông lấp lánh nhất.

Cách làm sạch vàng trắng/vàng hồng có khác vàng vàng không?

Về cơ bản, phương pháp làm sạch đá bằng nước rửa chén dịu nhẹ và nước ấm là an toàn cho cả ba loại vàng (vàng vàng, vàng trắng, vàng hồng). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vàng trắng thường được phủ một lớp Rhodium bên ngoài để tạo màu trắng sáng bóng và tăng độ cứng.

Việc chà xát quá mạnh hoặc sử dụng hóa chất có tính ăn mòn có thể làm lớp phủ Rhodium này bị mòn đi nhanh hơn. Nếu lớp phủ bị mòn, trang sức vàng trắng có thể lộ ra màu vàng ngà tự nhiên của hợp kim vàng bên dưới và cần được mang đến tiệm kim hoàn để xi lại lớp Rhodium chuyên nghiệp. Vàng hồng cũng nên được làm sạch nhẹ nhàng để bảo toàn màu sắc đặc trưng.

Có nên dùng máy làm sạch bằng sóng siêu âm tại nhà không?

Cần hết sức thận trọng khi sử dụng máy làm sạch bằng sóng siêu âm tại nhà. Máy này hoạt động bằng cách tạo ra các rung động cực nhỏ và mạnh trong dung dịch làm sạch, giúp đánh bật bụi bẩn hiệu quả khỏi các bề mặt cứng và kẽ nhỏ. Nó thường an toàn và hiệu quả đối với các loại đá cứng như kim cương, sapphire, ruby (với điều kiện đá không bị nứt vỡ và được gắn chắc chắn).

Tuy nhiên, tuyệt đối không được sử dụng máy siêu âm cho các loại đá hữu cơ (ngọc trai, san hô, hổ phách), đá xốp (opal, turquoise), đá đã qua xử lý lấp đầy khe nứt (emerald), đá có nhiều bao thể, đá bị nứt, hoặc trang sức có ổ chấu lỏng lẻo.

Rung động mạnh có thể làm đá bị lỏng hơn, rơi ra, hoặc thậm chí gây vỡ. Nếu bạn không chắc chắn về loại đá hoặc tình trạng của món trang sức, tốt nhất là không nên sử dụng máy siêu âm tại nhà và hãy mang đến cho chuyên gia.

Xem thêm:

Cách bảo quản dây chuyền vàng luôn sáng bóng
Lưu ý khi đeo nhẫn kim cương: Bí quyết giữ gìn vẻ đẹp vượt thời gian
Trang sức vàng cưới, hồi môn: Kinh nghiệm chọn và bảo quản

Việc vệ sinh trang sức đúng cách và an toàn tại nhà không chỉ giúp duy trì vẻ đẹp lấp lánh cho viên đá mà còn góp phần bảo vệ giá trị cho món đồ quý giá của bạn. Hiểu rõ loại đá và đặc tính của món trang sức mình đang sở hữu là chìa khóa quan trọng để lựa chọn phương pháp làm sạch phù hợp, tránh những hư hại đáng tiếc.
Bên cạnh đó, việc áp dụng các mẹo bảo quản trang sức trong quá trình sử dụng hàng ngày cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc giữ gìn vẻ đẹp bền lâu. Hãy thực hành những hướng dẫn và lời khuyên trong bài viết này để những món trang sức yêu thương luôn rạng ngời.

Với hơn 25 năm kinh nghiệm, chúng tôi tự hào là thương hiệu hàng đầu về nhẫn cưới và nhẫn đính hôn. Bên cạnh những mẫu nhẫn thiết kế tinh tế, chúng tôi còn cung cấp kiến thức hữu ích, giúp khách hàng dễ dàng chịn được mẫu nhẫn phù hợp và đầy ý nghĩa cho ngày trọng đại của mình.