Chọn Người Bưng Quả: Số Lượng, Tiêu Chuẩn Và Kiêng Kỵ

Chọn người bưng quả là một phần không thể thiếu trong nghi thức cưới hỏi truyền thống, góp phần tạo nên sự trang trọng và ý nghĩa cho ngày vui. Bài viết này sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về tiêu chuẩn chọn người bưng quả, từ việc xác định số lượng nam nữ phù hợp theo từng vùng miền, lý do người bưng quả cần độc thân, đến các yêu cầu về độ tuổi, ngoại hình và thái độ.

Đồng thời, bạn sẽ được tìm hiểu những quan niệm phổ biến, điều kiêng kỵ cần lưu ý, cùng kinh nghiệm thực tế giúp cô dâu chú rể lựa chọn được dàn bê tráp ưng ý, mang lại một khởi đầu hôn nhân thuận lợi và viên mãn.

Vai trò và ý nghĩa của đội bưng quả trong đám cưới Việt

Số lượng người bưng quả

Số lượng người bưng quả của nhà trai cần chuẩn bị phải tương ứng chính xác với số lượng mâm quả lễ vật (lễ vật mà nhà trai mang sang nhà gái trong ngày ăn hỏi hoặc ngày cưới) mà nhà trai đã chuẩn bị. Điều này thể hiện sự chu đáo và tôn trọng đối với nhà gái.

Về số lượng cụ thể, có sự khác biệt tùy theo phong tục vùng miền tại Việt Nam:

• Miền Bắc: Các gia đình thường chọn số lượng mâm quả và người bưng quả là số lẻ, ví dụ như 3, 5, 7, hoặc 9. Quan niệm dân gian cho rằng số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, “sinh sôi nảy nở”, mang lại may mắn và sự thịnh vượng cho cặp đôi mới cưới.
• Miền Nam: Ngược lại, số lượng mâm quả và người bưng quả thường là số chẵn, phổ biến là 4, 6, 8, hoặc 10. Số chẵn theo quan niệm miền Nam tượng trưng cho sự “có đôi có cặp”, sự song hành và ý nghĩa “song hỷ lâm môn” (niềm vui nhân đôi).

Dù chọn theo số lẻ hay chẵn tùy thuộc vào phong tục gia đình, một yêu cầu luôn luôn phải được tuân thủ là số lượng nam (dàn bê tráp nam) và nữ (dàn bê tráp nữ) phải bằng nhau. Điều này đảm bảo mỗi chàng trai nhà trai sẽ trao quả cho một cô gái nhà gái, tạo thành các cặp tương ứng, thể hiện sự cân bằng, hài hòa âm dương và sự xứng đôi vừa lứa của cô dâu chú rể.

Số lượng cân bằng nam nữ này là yếu tố quan trọng nhất khi xác định số lượng người bưng quả, không phụ thuộc vào vùng miền hay số lượng mâm quả cưới.

Tình trạng hôn nhân của người bưng quả

Một trong những tiêu chuẩn quan trọng và phổ biến nhất khi lựa chọn đội bưng quả là về tình trạng hôn nhân: người được chọn phải độc thân, chưa lập gia đình. Quan niệm này xuất phát từ ý nghĩa sâu sắc của nghi thức trao duyên trong phong tục tập quán cưới hỏi của người Việt.

Theo đó, đội nam bưng quả đại diện nhà trai mang lễ vật (mang duyên) đến nhà gái, và đội nữ đỡ quả đại diện nhà gái nhận lễ vật (nhận duyên). Việc trao nhận mâm quả và sau đó là trao nhận lì xì được xem là hành động tượng trưng cho việc “trao duyên” và “nhận duyên”.

Người ta tin rằng, những người độc thân tham gia vào nghi lễ này không chỉ giúp việc “trao duyên” cho cô dâu chú rể được thuận lợi, mà còn mang lại may mắn cho chính duyên phận của họ, giúp họ sớm tìm được người bạn đời phù hợp.

Ngược lại, việc chọn người đã lập gia đình để bưng quả thường bị kiêng kỵ vì cho rằng họ đã có đôi có cặp, việc “trao duyên” hay “nhận duyên” không còn phù hợp hoặc có thể bị xem là “mất duyên”, không mang lại ý nghĩa tốt đẹp như mong đợi ban đầu.

Độ tuổi phù hợp cho người bưng quả

Về độ tuổi, quan niệm phổ biến từ trước đến nay là đội bưng quả thường được chọn có tuổi tác bằng tuổi hoặc nhỏ tuổi hơn cô dâu và chú rể. Lý giải cho điều này có thể đến từ mong muốn đội hình phụ mang nét trẻ trung, tươi mới, hoặc đôi khi là thể hiện sự tôn trọng theo vai vế (người nhỏ hơn trao lễ vật cho người lớn hơn).

Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng tiêu chí về độ tuổi ngày nay đã trở nên linh hoạt hơn rất nhiều. Việc tìm đủ số lượng người bưng quả đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn, đặc biệt là tiêu chí nhỏ tuổi hơn, đôi khi khá khó khăn. Do đó, nếu không tìm được người nhỏ tuổi hơn, các cặp đôi hoàn toàn có thể mời những người bạn bè, anh chị em họ lớn hơn một vài tuổi tham gia, miễn là họ đáp ứng các tiêu chuẩn quan trọng khác như độc thân, ngoại hình ưa nhìn, vui vẻ, nhiệt tình và phù hợp với tổng thể đội hình. Sự đồng thuận của gia đình hai bên cũng là yếu tố quan trọng trong trường hợp này.

Yêu cầu về ngoại hình và sức khỏe

Bên cạnh các yếu tố về số lượng, tình trạng hôn nhân và tuổi tác, ngoại hình và sức khỏe cũng là những tiêu chí cần được xem xét khi lựa chọn đội bưng quả:

• Chiều cao: Yếu tố quan trọng nhất về chiều cao đội bưng quả là sự tương đồng tương đối giữa các thành viên nam với nhau và giữa các thành viên nữ với nhau. Một đội hình đồng đều về chiều cao sẽ tạo nên sự cân đối, đẹp mắt khi chụp ảnh và thực hiện nghi lễ. Sự cân xứng về chiều cao với cô dâu chú rể cũng nên được cân nhắc, nhưng không nhất thiết người bưng quả phải thấp hơn.
• Ngoại hình: Nên ưu tiên chọn những người có gương mặt sáng sủa, ưa nhìn, tươi tắn, rạng rỡ. Nụ cười tươi và vẻ ngoài vui vẻ của đội bưng quả sẽ góp phần làm cho không khí buổi lễ thêm phần hân hoan. Tránh chọn những người có vẻ mặt buồn bã, u uất hoặc thiếu sức sống.
• Sức khỏe: Đây là yếu tố thực tế và rất quan trọng. Người bưng quả cần có đủ sức khỏe tốt để có thể bưng hoặc đỡ các mâm quả, đặc biệt là các mâm quả của nhà trai thường khá nặng (như mâm ngũ quả, mâm heo quay…). Họ cũng cần đủ sức để di chuyển, đứng và thực hiện các nghi thức trong suốt thời gian diễn ra buổi lễ.

Add to Wishlist

Add to Wishlist

Nhẫn cưới E10

17,222,975₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

Add to Wishlist

Add to Wishlist

Nhẫn cưới H24

8,213,700₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

Add to Wishlist

Add to Wishlist

Nhẫn cưới H8

6,767,750₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

Mối quan hệ và thái độ của người bưng quả

Cuối cùng, mối quan hệ và thái độ là hai yếu tố không thể bỏ qua:

• Mối quan hệ: Thông thường, cô dâu chú rể sẽ ưu tiên mời bạn bè thân thiết hoặc anh chị em họ hàng gần gũi trong gia đình (vẫn đảm bảo tiêu chí độc thân) tham gia vào đội bưng quả. Mối quan hệ thân thiết giúp việc liên lạc, sắp xếp và phối hợp trong buổi lễ diễn ra dễ dàng, ăn ý hơn. Hơn nữa, sự góp mặt của những người bạn, người thân yêu sẽ làm cho không khí càng thêm ấm cúng và vui vẻ.
• Thái độ: Đây được xem là yếu tố cực kỳ quan trọng. Người bưng quả cần có thái độ vui vẻ, nhiệt tình, có trách nhiệm và có thiện chí, thực sự mừng phúc cho cô dâu chú rể. Sự chân thành và nhiệt huyết của họ không chỉ giúp buổi lễ diễn ra suôn sẻ mà còn góp phần lan tỏa niềm vui, tạo nên một khởi đầu tốt đẹp cho hành trình hôn nhân của cặp đôi.

Những quan niệm phổ biến và điều kiêng kỵ khi chọn đội bưng quả cần lưu ý

Bên cạnh những tiêu chuẩn chính đã đề cập, trong văn hóa Việt Nam còn tồn tại một số quan niệm và điều kiêng kỵ dân gian liên quan đến việc chọn lựa người bưng quả. Việc tìm hiểu và cân nhắc những yếu tố này, dù không phải lúc nào cũng là bắt buộc, cũng giúp các cặp đôi và gia đình hai bên cảm thấy yên tâm hơn và thể hiện sự tôn trọng đối với phong tục tập quán.

Người bưng quả có nhất thiết phải thấp hơn cô dâu, chú rể?

Đây là một quan niệm đã khá cũ, xuất phát từ ý niệm rằng đội hình phụ (người bưng quả) nên có chiều cao thấp hơn để làm nổi bật nhân vật chính là cô dâu chú rể.

Tuy nhiên, ngày nay, quan niệm này không còn được xem là tiêu chuẩn bắt buộc. Việc tìm kiếm một đội hình vừa đáp ứng các tiêu chí quan trọng khác (độc thân, ngoại hình ưa nhìn, thái độ tốt) vừa phải thấp hơn cô dâu chú rể là rất khó khăn và không thực sự cần thiết. Thậm chí, việc chọn người thấp hơn nhưng lại không vui vẻ, nhiệt tình hoặc không đủ sức khỏe còn ảnh hưởng tiêu cực đến buổi lễ.

Do đó, thay vì cứng nhắc yêu cầu người bưng quả phải thấp hơn, các cặp đôi nên ưu tiên sự tương đồng về chiều cao giữa các thành viên trong cùng một đội (nam với nam, nữ với nữ) và sự cân đối chung của cả đội hình khi đứng cùng cô dâu chú rể.

Có nên chọn người đang gặp chuyện buồn hoặc có tang?

Lễ ăn hỏi và lễ cưới là những sự kiện trọng đại, đánh dấu khởi đầu một chặng đường mới đầy niềm vui và hạnh phúc. Theo quan niệm dân gian và cũng là về mặt tâm lý thông thường, người ta thường tránh những yếu tố mang màu sắc u buồn, kém may mắn trong những dịp hỷ sự như đám cưới truyền thống.

Người đang có tang (trong gia đình có người thân mới mất) hoặc đang gặp chuyện buồn lớn (như thất tình, gặp khó khăn lớn trong cuộc sống…) thường mang tâm trạng nặng nề, không vui. Việc mời họ tham gia vào đội hình bưng quả, vốn cần sự tươi tắn, rạng rỡ, có thể làm ảnh hưởng đến không khí chung của buổi lễ và khiến chính bản thân họ cảm thấy không thoải mái.

Vì vậy, đây là một điều kiêng kỵ khá phổ biến và có cơ sở về mặt văn hóa cũng như tâm lý. Các cặp đôi nên tế nhị tránh lựa chọn những người đang trong hoàn cảnh này để đảm bảo ngày vui được trọn vẹn và tràn ngập tiếng cười.

Các kiêng kỵ khác cần biết khi chọn lựa người bưng quả

Ngoài những điều trên, tùy theo phong tục từng vùng miền hoặc gia đình, có thể có thêm một số kiêng kỵ khác, mặc dù ít phổ biến hơn:

• Tránh chọn người đang có thai: Một số quan niệm dân gian cho rằng việc phụ nữ mang thai tham gia bưng quả có thể khiến “duyên” của cô dâu bị chia sẻ, hoặc đơn giản là lo ngại cho sức khỏe của bà bầu khi phải di chuyển, đứng lâu và thực hiện các nghi thức.
• Tránh chọn người “nặng vía” hoặc không hợp tuổi: Đây là những quan niệm mang tính tâm linh nhiều hơn và không có cơ sở rõ ràng, thường chỉ được áp dụng ở một số địa phương hoặc gia đình quá kỹ tính.

Điều quan trọng cần lưu ý là những kiêng kỵ này không phải lúc nào cũng đúng hoặc được áp dụng rộng rãi. Các gia đình nên tìm hiểu kỹ phong tục cưới hỏi tại địa phương mình, nhưng đồng thời cũng cần cân nhắc dựa trên niềm tin và hoàn cảnh thực tế, tránh việc quá mê tín gây khó khăn không cần thiết cho việc lựa chọn người bưng quả.

Kinh nghiệm thực tế giúp cô dâu chú rể chọn dàn bê tráp ưng ý

Việc tìm kiếm và lựa chọn được một dàn bê tráp (đội bưng quả) ưng ý đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cô dâu chú rể. Dưới đây là một số kinh nghiệm thực tế hữu ích:

• Lập danh sách sớm: Ngay khi có kế hoạch về lễ ăn hỏi, cô dâu chú rể nên bắt đầu suy nghĩ và lên danh sách những ứng viên tiềm năng trong số bạn bè, anh chị em họ hàng đảm bảo tiêu chí độc thân. Việc lên danh sách sớm giúp bạn có nhiều lựa chọn và thời gian cân nhắc.
• Trao đổi rõ ràng: Khi đã nhắm được ứng viên, hãy trao đổi sớm và rõ ràng với họ về vai trò, trách nhiệm trong buổi lễ, các yêu cầu về trang phục (nếu có), thời gian và địa điểm diễn ra nghi thức. Việc này giúp họ hiểu rõ và sắp xếp thời gian, đồng thời xác nhận sự tham gia. Đừng ngần ngại nói rõ những tiêu chuẩn bạn mong muốn (về trang phục, sự nhiệt tình…) một cách tế nhị.
• Sắp xếp cân đối: Sau khi các ứng viên đã xác nhận, hãy thử sắp xếp đội hình nam và nữ sao cho có sự cân đối về chiều cao và ngoại hình tổng thể. Việc này giúp đảm bảo tính thẩm mỹ cho đội hình khi ra mắt hai họ.
• Phương án dự phòng: Cuộc sống luôn có những yếu tố bất ngờ. Vì vậy, hãy chuẩn bị 1-2 người dự phòng cho mỗi đội nam và nữ. Đây là phương án dự phòng quan trọng để đảm bảo buổi lễ vẫn diễn ra suôn sẻ nếu có người trong đội hình chính bận đột xuất vào phút chót.
• Thống nhất gia đình: Cô dâu chú rể nên trao đổi cởi mở với cha mẹ, gia đình hai bên về các tiêu chuẩn lựa chọn và danh sách ứng viên cuối cùng. Sự thống nhất và đồng thuận trong gia đình sẽ giúp quá trình chuẩn bị đám cưới diễn ra thuận lợi và vui vẻ hơn.

Trang phục và chuẩn bị lì xì cho đội bưng quả thêm phần trang trọng

Sau khi đã lựa chọn được những gương mặt phù hợp cho đội bưng quả, việc chuẩn bị trang phục bưng quả đồng bộ và lì xì bưng quả chu đáo sẽ góp phần hoàn thiện vai trò của họ, giúp nghi thức đám cưới thêm phần trang trọng và ý nghĩa.

Lựa chọn trang phục bưng quả

Nguyên tắc chung khi lựa chọn trang phục bưng quả là đảm bảo sự đồng bộ, lịch sự, trang trọng, phù hợp với không khí lễ nghi và hài hòa với concept chung của lễ ăn hỏi/lễ cưới.

Đối với đội nữ:

• Phổ biến và duyên dáng nhất là áo dài. Các đội nữ thường mặc áo dài truyền thống hoặc áo dài cách tân với kiểu dáng và màu sắc giống nhau. Nên chọn các gam màu tươi tắn như hồng, đỏ, vàng, xanh pastel… vừa trẻ trung vừa mang ý nghĩa may mắn. Tránh các màu tối (đen, xám đậm) hoặc các màu quá nổi bật, lấn át trang phục của cô dâu.
• Sự thống nhất về kiểu dáng trong cả đội nữ là rất quan trọng để tạo nên sự đồng bộ đẹp mắt.

Đối với đội nam:

• Để tương xứng với áo dài nữ, đội nam thường mặc áo dài cách tân nam (thường cùng bộ hoặc cùng tông màu với áo dài nữ), hoặc lựa chọn đơn giản, lịch sự hơn là sơ mi trắng kết hợp cùng quần tây sẫm màu và thắt nơ hoặc cà vạt đồng bộ.
• Vest cũng là một lựa chọn lịch sự, thường được cân nhắc nếu buổi lễ mang phong cách hiện đại và trang trọng, tùy thuộc vào sự thống nhất của hai gia đình và cặp đôi.

Lưu ý quan trọng: Dù là thuê hay may, trang phục bưng quả nên được chuẩn bị và cho đội hình thử trước để đảm bảo vừa vặn, thoải mái khi di chuyển và thực hiện các nghi thức.

Chuẩn bị lì xì bưng quả

Việc trao lì xì cho đội bưng quả là một phần không thể thiếu trong nghi lễ. Ý nghĩa của việc này không chỉ là lời cảm ơn đội nam nữ đã nhiệt tình giúp đỡ cô dâu chú rể, mà quan trọng hơn, đây là nghi thức “trả duyên” hay “giữ duyên” lại cho họ. Phong bao lì xì tượng trưng cho lời chúc may mắn, mong rằng những người bạn độc thân này cũng sẽ sớm tìm được hạnh phúc cho riêng mình sau khi đã giúp “trao duyên” cho cặp đôi.

• Số tiền: Không có quy định cứng nhắc về số tiền trong lì xì bưng quả. Số tiền này phụ thuộc vào điều kiện kinh tế và sự thống nhất của gia đình hai bên. Quan trọng nhất là tấm lòng thành và ý nghĩa may mắn, tượng trưng mà phong bao lì xì mang lại. Có thể là một số tiền tượng trưng hoặc một con số đẹp (ví dụ: 100.000 VNĐ, 200.000 VNĐ, 500.000 VNĐ…).
• Cách thức trao: Phong bao lì xì nên là loại dành riêng cho đám cưới, thường có màu đỏ, in chữ Hỷ hoặc các họa tiết cưới hỏi vui tươi. Nhà trai sẽ chuẩn bị lì xì để trao cho đội bưng quả nữ, và ngược lại, nhà gái sẽ chuẩn bị lì xì cho đội bưng quả nam. Việc trao lì xì thường diễn ra sau khi nghi lễ trao quả đã hoàn tất, như một lời cảm ơn và “trả duyên” chính thức.

Các câu hỏi liên quan thường gặp khi chọn người bưng quả

Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến xoay quanh việc lựa chọn đội hình bưng quả:

Số lượng người bưng quả cần bao nhiêu là đủ?

Số lượng người bưng quả (dàn bê tráp nam và dàn bê tráp nữ) phải bằng đúng số lượng mâm quả cưới mà nhà trai chuẩn bị. Số lượng mâm quả có thể là số lẻ (3, 5, 7, 9…) theo phong tục Miền Bắc hoặc số chẵn (4, 6, 8, 10…) theo phong tục Miền Nam. Quan trọng nhất là số lượng cân bằng nam nữ phải bằng nhau.

Người bưng quả có bắt buộc phải độc thân không?

Đây là một trong những tiêu chuẩn chọn người bưng quả quan trọng và phổ biến nhất theo phong tục tập quán của người Việt, gắn liền với ý nghĩa trao duyên. Vì vậy, nên ưu tiên lựa chọn những người bạn bè, người thân chưa lập gia đình.

Người bưng quả có nhất thiết phải nhỏ tuổi hơn cô dâu chú rể?

Đây là quan niệm cũ và ngày nay không còn quá khắt khe. Có thể linh hoạt chọn người bằng tuổi hoặc lớn hơn một chút, miễn là họ đáp ứng các tiêu chuẩn quan trọng khác (độc thân, ngoại hình, thái độ) và phù hợp với đội hình chung.

Chiều cao của đội bưng quả như thế nào là phù hợp?

Quan trọng nhất là sự tương đồng về chiều cao giữa các thành viên nam với nhau và nữ với nhau để tạo đội hình đẹp. Không bắt buộc người bưng quả phải thấp hơn cô dâu chú rể.

Có kiêng chọn người đang có tang hoặc gặp chuyện buồn không?

Có. Lễ cưới là ngày vui, nên tránh mời những người đang trong hoàn cảnh tang gia hoặc gặp chuyện buồn lớn tham gia để đảm bảo không khí vui tươi, trọn vẹn và thể hiện sự tế nhị.

Ai là người chuẩn bị lì xì bưng quả?

Theo phong tục, nhà trai sẽ chuẩn bị lì xì trao duyên cho đội bưng quả nữ và nhà gái chuẩn bị lì xì cho đội bưng quả nam. Việc này nên được gia đình hai bên thống nhất trước.

Trang phục bưng quả do ai chuẩn bị?

Việc này tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa cô dâu chú rể và đội bưng quả, hoặc giữa gia đình hai bên. Có thể cô dâu chú rể chuẩn bị (thuê hoặc may) cho cả đội để đảm bảo đồng bộ, hoặc đội bưng quả tự chuẩn bị theo yêu cầu về màu sắc, kiểu dáng đã thống nhất.

Xem thêm:

• Bê tráp đám cưới là gì? Tất tần tật những điều cần biết
• Lễ ăn hỏi là gì? Quy trình tổ chức lễ ăn hỏi
• Mâm quả ngày cưới gồm những gì? Sự khác biệt giữa 3 miền Bắc, Trung, Nam

Việc lựa chọn đội hình bưng quả là một phần quan trọng trong quá trình chuẩn bị cho lễ ăn hỏi và đám cưới. Tóm lại, các tiêu chuẩn chọn người bưng quả cốt lõi cần ghi nhớ bao gồm: sự tương ứng về số lượng với mâm quả và cân bằng nam nữ, tình trạng hôn nhân (ưu tiên độc thân), ngoại hình tương đồng và tươi tắn, tuổi tác phù hợp (có thể linh hoạt), và đặc biệt là thái độ vui vẻ, nhiệt tình.

Chọn lựa một đội bưng quả cẩn thận, chu đáo không chỉ thể hiện sự tôn trọng đối với phong tục cưới hỏi truyền thống của dân tộc mà còn góp phần không nhỏ vào sự thành công của buổi lễ. Một đội hình đẹp, duyên dáng và nhiệt tình sẽ tạo nên một lễ ăn hỏi trang trọng, vui vẻ, báo hiệu một khởi đầu hôn nhân thật suôn sẻ và hạnh phúc cho cô dâu chú rể. Xin gửi lời chúc phúc chân thành đến cô dâu chú rể và gia đình hai bên, mong rằng ngày vui của hai bạn sẽ diễn ra thật trọn vẹn và đáng nhớ!