Văn hoá cưới hỏi Việt Nam rất đa dạng và thiêng liêng, bao gồm nhiều nghi lễ theo từng vùng miền. Trong đó, lễ lên đèn (hay lễ thượng đăng) là một phần trong nét đẹp văn hoá cưới hỏi nước ta, đặc biệt là ở miền Nam. Hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa cũng như quy trình chi tiết để thực hiện phong tục này nhé!

Lễ lên đèn là gì?

Lễ lên đèn, hay còn gọi là lễ thượng đăng, là một nghi thức trang trọng và giàu ý nghĩa trong các đám cưới, đám hỏi truyền thống của người miền Nam. Đây là khoảnh khắc cô dâu chú rể cùng nhau thắp sáng đôi đèn cầy long phụng trên bàn thờ gia tiên nhà gái để bày tỏ lòng hiếu kính với tổ tiên.

Lễ lên đèn là một nghi thức trang trọng và giàu ý nghĩa

Ý nghĩa sâu sắc của lễ lên đèn trong ngày trọng đại

Không đơn thuần là một thủ tục, lễ lên đèn hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa thiêng liêng, là lời chúc phúc sâu sắc cho hành trình hôn nhân của đôi uyên ương.

Lời ra mắt và xin phép chính thức đến gia tiên

Đây là khoảnh khắc mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Hành động thắp đèn chính là một lời kính báo trang trọng của cặp đôi với ông bà tổ tiên, chính thức ra mắt và báo cáo về việc trọng đại của cuộc đời.

Ngọn lửa được thắp lên như một cầu nối thiêng liêng, kết nối thế hệ con cháu với cội nguồn. Qua đó, đôi trẻ thành tâm thỉnh cầu tổ tiên chứng giám tấm lòng thành và phù hộ cho cuộc sống hôn nhân sắp tới được suôn sẻ, ấm êm và viên mãn.

Biểu tượng cho sự hòa hợp âm dương, gắn kết vợ chồng

Bản thân đôi đèn cầy đã là một tác phẩm nghệ thuật mang tính biểu tượng cao.

Rồng (Long): Tượng trưng cho người chồng, đại diện cho sức mạnh, sự vững chãi và che chở, là trụ cột của gia đình (thuộc tính dương).
Phụng (Phượng hoàng): Tượng trưng cho người vợ, đại diện cho sự duyên dáng, đức hạnh, lòng thủy chung son sắt (thuộc tính âm).

Việc hai ngọn đèn cùng được thắp lên và sánh đôi bên nhau là biểu tượng sống động cho sự hòa hợp âm dương, sự gắn kết bền chặt không thể tách rời của nghĩa phu thê. Lễ lên đèn mang ý nghĩa rằng từ nay hai người sẽ “chung một ngọn lửa”, đồng lòng đồng sức vun đắp và sưởi ấm cho tổ ấm mới của mình.

Lời chúc phúc cho một khởi đầu ấm no, sung túc

Từ ngàn xưa, ngọn lửa luôn là biểu tượng của sự sống, ánh sáng, sự ấm áp và thịnh vượng. Việc cô dâu chú rể cùng nhau thắp sáng đôi đèn mang theo lời cầu chúc cho con đường hôn nhân phía trước sẽ luôn được soi sáng, rực rỡ và tràn đầy hy vọng.

Ngọn lửa cũng tượng trưng cho sự ấm cúng, đủ đầy trong gia đình. Đây là lời chúc phúc cho cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ sẽ luôn hạnh phúc, sung túc, tình cảm luôn nồng nàn, không bao giờ nguội lạnh.

Ghi nhớ công ơn dưỡng dục của cha mẹ

Nghi thức thiêng liêng này được diễn ra trong sự chứng kiến trang trọng của cha mẹ hai bên. Đây cũng là dịp để cô dâu chú rể thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến công lao sinh thành, dưỡng dục trời biển của đấng sinh thành. Khoảnh khắc đôi trẻ thực hiện nghi lễ cũng là lúc cha mẹ cảm nhận rõ nhất sự trưởng thành của con cái, an tâm trao gửi và chúc phúc cho các con bước vào một chặng đường mới.

Lễ lên đèn diễn ra khi nào và ở đâu?

Lễ lên đèn thường được tổ chức trong ngày cưới hay đám hỏi tùy theo mong muốn hay phong tục từng gia đình. Về địa điểm tổ chức, lễ lên đèn sẽ được cử hành tại tư gia của nhà gái. Nhà trai mang sính lễ và đôi đèn long phụng đến bên nhà gái trong lễ hỏi hoặc lễ cưới. Sau đó, đại diện nhà gái sẽ tiến hành nghi lễ lên đèn trước bàn thờ gia tiên của gia đình mình.

Hướng dẫn chuẩn bị cho lễ lên đèn chu đáo và trọn vẹn

Để nghi lễ diễn ra suôn sẻ và trang trọng, việc chuẩn bị của cả hai gia đình đều rất quan trọng.

Nhà trai cần chuẩn bị những gì?

Vật phẩm bắt buộc là một cặp đèn cầy long phụng. Đây là vật phẩm cốt lõi, không thể thiếu mà nhà trai cần chuẩn bị và đặt trang trọng trong mâm sính lễ.

Về chất liệu: Bạn nên ưu tiên chọn đèn làm từ sáp tốt, đặc ruột. Điều này đảm bảo đèn cháy lâu, lửa đều và tránh tình trạng tắt đột ngột giữa chừng, gây ra những lo lắng không đáng có trong buổi lễ.
Về hình thức: Nên chọn đôi đèn có kích thước tương xứng với bàn thờ gia tiên nhà gái. Màu sắc truyền thống như đỏ son hoặc vàng đồng với chi tiết long phụng được chạm khắc tinh xảo, sắc nét sẽ thể hiện sự chu đáo và trân trọng của nhà trai.

Nhà gái chuẩn bị những gì?

Bàn thờ gia tiên: Bàn thờ cần được lau dọn sạch sẽ, bày biện một cách trang trọng và ấm cúng nhất để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Các vật phẩm cơ bản cần có bao gồm lư đồng được đánh bóng, hoa tươi trang trí, mâm ngũ quả, trà, rượu, nhang thơm…
Chân đèn (Đế cắm nến): Nhà gái cần chuẩn bị sẵn một cặp chân đèn vững chãi, sạch đẹp và đặt ở vị trí trung tâm trang trọng nhất trên bàn thờ. Chất liệu phổ biến thường được làm từ đồng hoặc gỗ. Một lưu ý nhỏ là chân đèn phải có kích thước phù hợp để cắm vừa vặn cặp đèn cầy nhà trai mang tới.

Bàn thờ cần được lau dọn sạch sẽ, bày biện một cách trang trọng và ấm cúng

Xem thêm các sản phẩm nhẫn cưới tại Kim Ngọc Thủy:XEM THÊM SẢN PHẨM

Nhẫn cưới A106

14,094,630₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

Nhẫn cưới A109

13,758,140₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

Nhẫn cưới A108

9,854,350₫

Vàng 416 10K

Vàng 585 14K

XEM THÊM SẢN PHẨM

Quy trình thực hiện lễ lên đèn chi tiết từng bước

Nghi thức lên đèn sẽ diễn ra tuần tự theo các bước trang trọng dưới sự chủ trì của người lớn tuổi trong họ.

Bước 1: Chủ hôn nhà trai sẽ trịnh trọng trao đôi đèn cho chủ hôn nhà gái kèm theo lời phát biểu xin phép được thực hiện nghi thức lên đèn cho hai cháu.
Bước 2: Cha của cô dâu (hoặc một người lớn tuổi, có uy tín trong dòng họ) sẽ có lời đáp từ, cảm ơn nhà trai và tuyên bố bắt đầu nghi thức lên đèn trước sự chứng kiến của toàn thể hai họ.
Bước 3: Cha mẹ hai bên sẽ dẫn dắt cặp đôi đến trước bàn thờ gia tiên. Hành động này mang ý nghĩa dìu dắt, giới thiệu con cháu với ông bà tổ tiên.
Bước 4: Tiến hành thắp đèn và đây là bước quan trọng, thiêng liêng nhất của buổi lễ.
- Nguồn lửa: Người chủ lễ sẽ lấy lửa từ một ngọn nến hoặc đèn dầu đã được thắp sẵn trên bàn thờ gia tiên để mồi cho cô dâu chú rể. Điều này tượng trưng cho sự kế thừa, tiếp nối truyền thống gia đình và tuyệt đối không dùng bật lửa.
- Thứ tự: Chú rể sẽ là người nhận lửa và thắp cây đèn bên Rồng (Long) trước. Sau đó, cô dâu sẽ nhận lửa (có thể từ chính ngọn đèn của chú rể) và thắp cây đèn bên Phụng.
- Hành động đồng thời: Cả hai sẽ cùng lúc, đồng lòng đặt đôi đèn đang cháy sáng vào cặp chân đèn đã được chuẩn bị sẵn. Hành động “cùng lúc” này mang ý nghĩa sâu sắc về sự đồng vợ đồng lòng.
Bước 5: Sau khi đôi đèn đã được đặt ngay ngắn, cô dâu chú rể theo sự hướng dẫn của người chủ lễ sẽ cùng cha mẹ hai bên dâng hương và thực hiện nghi thức bái lạy để tạ ơn tổ tiên và nhận lời chúc phúc.

Lễ lên đèn ở các miền có khác nhau không?

Ở miền Nam, đặc biệt miền Tây, lễ lên đèn là nghi thức quan trọng trong đám cưới, thường gắn liền với lễ hỏi để khẳng định hôn nhân trước tổ tiên và thể hiện sự trang trọng. Trong khi đó, ở miền Trung, nhiều gia đình lựa chọn tổ chức lễ cưới đơn giản nên lễ lên đèn ít được thực hiện hoặc có thể bị lược bỏ tùy theo từng vùng. Riêng miền Bắc, nghi thức này không phổ biến, thông thường, các gia đình chủ yếu tập trung vào lễ gia tiên với hoạt động thắp hương chứ không thực hiện thắp nến long phụng như ở miền Nam.

Lưu ý khi thực hiện lên đèn trong đám cưới

Trong lễ lên đèn, gia đình hai bên cần chú ý những điểm sau để nghi lễ diễn ra trọn vẹn, an toàn và ý nghĩa:

Nến nên cháy đều, không bị nghiêng lệch hoặc tắt giữa chừng, tránh quan niệm mê tín về mất cân bằng hôn nhân.
Hạn chế các yếu tố bên ngoài có thể làm tắt nến như gió, quạt hay trẻ nhỏ vui chơi gần khu vực thắp nến.
Ưu tiên sử dụng nến chất lượng cao để đảm bảo thẩm mỹ và an toàn cho buổi lễ.
Nếu quan tâm yếu tố tâm linh, nên xem tuổi và chọn ngày đẹp bằng cách tham khảo thầy phong thủy hoặc lịch vạn niên.

Giải đáp những câu hỏi thường gặp

Có bắt buộc phải làm Lễ Lên Đèn trong đám cưới không?

Câu trả lời là không bắt buộc. Lễ Lên Đèn là một phong tục đẹp, giàu ý nghĩa văn hóa nhưng không phải là một thủ tục có tính pháp lý hay quy định cứng nhắc.

Việc thực hiện hay không nên dựa trên sự thống nhất và bàn bạc chân thành giữa hai bên gia đình. Điều này đặc biệt quan trọng với các cặp đôi có sự khác biệt văn hóa vùng miền (ví dụ: chú rể miền Bắc, cô dâu miền Nam). Sự tôn trọng lẫn nhau chính là chìa khóa. Nếu điều kiện và văn hóa gia đình cho phép, việc cử hành nghi lễ sẽ là một dấu ấn thiêng liêng và là một kỷ niệm vô cùng đẹp trong ngày trọng đại của hai bạn.

Sau buổi lễ, cặp đèn cầy sẽ được xử lý như thế nào?

Theo phong tục, cặp đèn cầy thường được gia đình nhà gái giữ lại sau lễ lên đèn. Tuy nhiên, thông thường, đôi đèn sẽ được để cháy tự nhiên cho đến khi hết sáp. Phần chân đèn còn lại sẽ được gói cẩn thận và lưu giữ như một kỷ vật ý nghĩa, tượng trưng cho ngày trọng đại của người con gái trong gia đình.

Xem thêm:
Sự khác biệt giữa đám hỏi và đám cưới
Lễ đính hôn, đám hỏi có cần trao nhẫn không? Lưu ý cần biết
Trình tự lễ cưới truyền thống: Các bước và ý nghĩa

Lễ lên đèn không chỉ là một phong tục đẹp mà còn là biểu tượng cho ngọn lửa của sự hòa hợp, lòng hiếu kính và là lời chúc phúc thiêng liêng nhất từ cội nguồn dành cho các cặp đôi. Ngọn lửa trên đôi đèn long phụng được thắp lên như minh chứng cho một khởi đầu thiêng liêng cho hành trình đồng hành sắp tới. Hy vọng rằng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích!

Với hơn 25 năm kinh nghiệm, chúng tôi tự hào là thương hiệu hàng đầu về nhẫn cưới và nhẫn đính hôn. Bên cạnh những mẫu nhẫn thiết kế tinh tế, chúng tôi còn cung cấp kiến thức hữu ích, giúp khách hàng dễ dàng chịn được mẫu nhẫn phù hợp và đầy ý nghĩa cho ngày trọng đại của mình.