Độ phát quang (fluorescence) là một thông tin quan trọng trên giấy chứng nhận GIA, ảnh hưởng trực tiếp đến vẻ đẹp và giá trị của viên kim cương. Bài viết này mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về độ phát quang, các cấp độ phát quang của kim cương và cách lựa chọn phù hợp theo nhu cầu và ngân sách.
Độ phát quang của kim cương là gì?
Độ phát quang của kim cương là hiện tượng viên kim cương phát ra ánh sáng màu (thường là xanh lam) khi đặt dưới nguồn sáng có tia cực tím (UV), chẳng hạn như ánh nắng mặt trời hoặc đèn tia UV chuyên dụng. Khi không còn tia UV chiếu vào, ánh sáng này dừng lại gần như ngay lập tức.
Đây là một đặc tính quang học tự nhiên và được ghi nhận ở khoảng 25–35% kim cương trong các nghiên cứu và thống kê giám định. Hiện tượng phát quang thường liên quan đến các nguyên tố vi lượng trong cấu trúc tinh thể, phổ biến là các dạng tập trung của nguyên tử nitơ, khiến viên đá phát ra ánh sáng nhìn thấy được khi hấp thụ tia UV.

5 cấp độ phát quang theo tiêu chuẩn GIA
GIA (Viện Ngọc học Hoa Kỳ) mô tả độ phát quang của kim cương dựa trên cường độ ánh sáng phát ra dưới tia UV với 5 mức cơ bản, các mức này được ghi rõ trên giấy chứng nhận GIA:
- None (Không có): Kim cương hầu như không phát ra ánh sáng phát quang dưới tia UV, trên giấy kiểm định ghi là “None”. Đây là một trong những mức được gặp nhiều trong thực tế.
- Faint (Nhạt): Kim cương phát ra ánh sáng phát quang rất yếu (thường là xanh lam) khi soi dưới nguồn tia UV mạnh. Trong điều kiện ánh sáng thông thường, mắt thường gần như không nhận thấy sự khác biệt.
- Medium (Trung bình): Kim cương phát ra ánh sáng xanh lam ở mức vừa phải, có thể quan sát rõ dưới đèn UV và đôi khi xuất hiện nhẹ dưới ánh nắng gắt hoặc môi trường có nhiều tia UV.
- Strong (Mạnh): Kim cương phát ra ánh sáng phát quang xanh lam rõ rệt dưới tia UV, hiệu ứng quang học trở nên dễ nhận thấy và có thể ảnh hưởng đến cảm nhận màu trong một số điều kiện ánh sáng.
- Very Strong (Rất mạnh): Kim cương phát ra ánh sáng phát quang xanh lam rất mạnh, nổi bật dưới tia UV. Ở cấp độ này, độ phát quang được xem là đặc tính nhận dạng quan trọng và luôn được ghi chú rõ trên chứng thư GIA.

Kim cương có phát sáng trong bóng tối không?
Kim cương, kể cả loại có độ phát quang, không tự phát sáng trong bóng tối nếu không có nguồn tia cực tím chiếu vào. Ánh sáng phát quang chỉ xuất hiện khi viên kim cương được đặt dưới nguồn sáng chứa tia UV và sẽ biến mất gần như ngay lập tức khi nguồn tia này không còn.
Trong điều kiện phòng tối hoàn toàn, không có tia UV hay bất kỳ nguồn sáng kích thích nào, kim cương không phát ra ánh sáng mà mắt thường có thể quan sát được. Nếu muốn kiểm tra độ phát quang, cần dùng đèn UV chuyên dụng hoặc quan sát dưới ánh nắng có thành phần tia cực tím, thay vì chỉ nhìn trong bóng tối.
Độ phát quang ảnh hưởng thế nào đến vẻ đẹp kim cương?
Lợi ích về thẩm mỹ và chi phí
Với những viên kim cương có cấp độ màu từ khoảng I, J, K trở xuống (vùng bắt đầu dễ nhận thấy ám vàng), độ phát quang màu xanh lam ở mức Medium đến Strong trong một số trường hợp có thể hỗ trợ làm giảm cảm giác ngả vàng khi nhìn dưới nguồn sáng có tia UV. Ánh sáng xanh lam phát quang có xu hướng bù trừ sắc vàng, khiến viên đá trông tươi sáng hơn so với ấn tượng màu trên lý thuyết, nhờ đó người mua có thể chọn màu thấp hơn một bậc nhưng vẫn đạt hiệu quả thị giác tốt và tiết kiệm chi phí so với việc nâng hẳn lên nước màu cao hơn.
Rủi ro hiệu ứng mờ đục
Rủi ro lớn nhất nằm ở một tỷ lệ rất nhỏ kim cương có độ phát quang Strong hoặc Very Strong xuất hiện hiệu ứng mờ, đục hoặc giống như có lớp màng dầu. Theo GIA, hiện tượng này ghi nhận ở ít hơn khoảng 0,2% số kim cương có phát quang được gửi kiểm định. Hiệu ứng này đặc biệt bất lợi với kim cương không màu (nước D, E, F), vì nhóm này yêu cầu độ trong suốt cao, nên bất kỳ cảm giác mờ đục nào cũng có thể làm giảm tính thẩm mỹ và giá trị, do đó phát quang mạnh thường không được ưu tiên ở phân khúc cao cấp.
Độ phát quang ảnh hưởng thế nào đến giá trị kim cương?
Độ phát quang có tác động trực tiếp đến giá bán của kim cương trên thị trường. Mức ảnh hưởng khác nhau tùy theo cấp độ màu của viên đá.
| Cấp độ màu | Cấp độ phát quang | Ảnh hưởng đến giá |
|---|---|---|
| D – H | Medium, Strong, Very Strong | Giá thường thấp hơn khoảng 5 – 15% so với viên không phát quang do lo ngại rủi ro hiệu ứng mờ hoặc thay đổi cảm nhận màu. |
| I – M | Medium, Strong Blue | Giá không giảm, thậm chí có thể cao hơn nhẹ nhờ khả năng làm viên đá trông trắng hơn. |
Có nên mua kim cương có độ phát quang cao không?
Câu trả lời phụ thuộc vào nhu cầu, mức độ ưu tiên và cách cảm nhận trực tiếp của người mua đối với viên kim cương. Độ phát quang không được xếp vào nhóm tốt hay xấu, mà là một đặc tính quang học tự nhiên, cần được đánh giá kết hợp với cấp độ màu, độ trong và trải nghiệm thực tế dưới nhiều nguồn sáng khác nhau.
- Nếu bạn ưu tiên sự hoàn hảo (kim cương nước D – F): Hãy chọn độ phát quang None hoặc Faint để giữ được độ trong suốt và vẻ tinh khiết cao nhất. Nếu chọn Medium, bạn nên xem trực tiếp để đảm bảo viên đá không bị ảnh hưởng. Với Strong hoặc Very Strong, bạn chỉ nên chọn khi đã kiểm tra kỹ và chắc chắn mặt đá không bị mờ.
- Nếu bạn muốn sự cân bằng (kim cương nước G – H): Faint và Medium là hai lựa chọn an toàn với độ phát quang nhẹ đến trung bình hầu như không gây ảnh hưởng tiêu cực đến vẻ ngoài của viên kim cương.
- Nếu bạn muốn tối ưu ngân sách (kim cương nước I – K): Độ phát quang Medium hoặc Strong Blue có thể giúp viên kim cương của nhẫn cầu hôn hoặc nhẫn cưới trông trắng hơn so với cấp màu ghi trên chứng nhận. Đây là cách tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đem lại vẻ đẹp nổi bật cho nhẫn cầu hôn hoặc nhẫn cưới.
Lưu ý: Giấy chứng nhận chỉ cung cấp thông số kỹ thuật, không thể hiện trọn vẹn cảm nhận thị giác ngoài đời thực. Việc quan sát trực tiếp viên kim cương dưới nhiều nguồn sáng, đặc biệt là dưới đèn UV hoặc ánh nắng, là bước quan trọng để đánh giá xem độ phát quang đó có phù hợp với mong đợi của bạn hay không.
Câu hỏi thường gặp
Độ phát quang có những màu nào?
Kim cương phát quang chủ yếu có màu xanh lam, chiếm khoảng 95% trường hợp. Ngoài ra, vẫn có những màu hiếm hơn như vàng, trắng hoặc cam. Tuy nhiên, những màu này ít được ưa chuộng, đặc biệt là màu vàng, vì ánh sáng vàng có thể làm viên kim cương trông vàng hơn bình thường.
Độ phát quang có phải là khuyết điểm không?
Không. GIA xem độ phát quang là một đặc tính nhận dạng của kim cương, tương tự như dấu vân tay tự nhiên. Đây không phải là tiêu chí đánh giá chất lượng trong bộ tiêu chuẩn 4Cs (giác cắt, màu sắc, độ tinh khiết và trọng lượng).
Độ phát quang có thay đổi theo thời gian sử dụng không?
Độ phát quang của kim cương là một đặc tính quang học tự nhiên, bắt nguồn từ cấu trúc tinh thể và các nguyên tố vi lượng bên trong viên đá. Vì đây là đặc điểm hình thành ngay từ khi kim cương ra đời trong lòng đất, nên mức phát quang hoàn toàn ổn định và không thay đổi theo thời gian sử dụng. Dù trải qua quá trình chế tác, đeo thường xuyên hay bảo quản lâu dài, viên kim cương vẫn giữ nguyên cấp độ phát quang như khi được kiểm định.
Xem thêm:
- Tiêu chuẩn 4Cs là gì? Hướng dẫn chọn kim cương chuẩn GIA
- Giác cắt kim cương là gì? Top 10 kiểu giác cắt kim cương phổ biến
- Cách đọc giấy chứng nhận kim cương GIA chi tiết từ A-Z
Hiểu đúng về độ phát quang giúp bạn lựa chọn được viên kim cương phù hợp cả về thẩm mỹ lẫn ngân sách, thay vì chỉ nhìn vào con số trên giấy chứng nhận. Hy vọng với kiến thức này, bạn có thể chủ động cân nhắc cấp màu, mức phát quang và trải nghiệm thực tế dưới nhiều nguồn sáng để chọn viên kim cương đáp ứng đúng mong đợi.

Với hơn 25 năm kinh nghiệm, chúng tôi tự hào là thương hiệu hàng đầu về nhẫn cưới và nhẫn đính hôn. Bên cạnh những mẫu nhẫn thiết kế tinh tế, chúng tôi còn cung cấp kiến thức hữu ích, giúp khách hàng dễ dàng chịn được mẫu nhẫn phù hợp và đầy ý nghĩa cho ngày trọng đại của mình.











































